گذشت!
تَهدَّمت والله أَرکان الهُدی
یکم: چه سرّی در علی علیهالسلام هست که هنگام ضربت خوردنش ندای «تهدمت والله ارکان الهدی» از ملائک برخاست؟
دویم: قرص ماه در شب چهاردهم کامل شد و هشدار داد که تا اوج شهر رمضان و آغاز شمارش معکوساش چیزی نمانده. خوب است انسان وقتی به سفر میرود از همان اول یا در اواسطش به انتهایش بیاندیشد، تا در انتها و بازگشت حسرت ایام گذشته و ساعات و اوقات ماضیه را نخورد، گرچه ما بشریم و گویی بطالت وقت و عمر در ذاتمان است و همیشه آخرش پشیمان و نادمیم؛ امان از یومالحسرة!
خواستم در همان نیمههای ماه گریزی بزنم به دعای چهل و پنجام صحیفه شریفه سجادیه که دعای وداع با ماه مبارک از امام زین العابدین و سیدالساجدین علیه السلام است، اما تعلل کردم تا رسیدیم به لیالی قدر؛ بلکه صلاح بوده تا لااقل قدر این ایام باقی مانده را بیشتر بدانیم. سلامهای امام به ماه مبارک شنیدنی است که نیازی هم به شرح ندارد:
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا شَهْرَ اللَّهِ الْاَکْبَرَ، وَ یا عیدَ اَوْلِیآئِهِ
سلام بر تو اى بزرگترین ماه خدا، و اى عید عاشقان حق
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَکْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْاَوْقاتِ، وَ یا خَیْرَ شَهْرٍ فِى الْاَیّامِ وَ السّاعاتِ
سلام بر تو اى کریمترین همنشین از میان اوقات، و اى بهترین ماه در روزها و ساعات
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهرٍ قَرُبَتْ فیهِ الْامالُ، وَ نُشِرَتْ فیهِ الْاَعْمالُ
سلام بر تو اى ماهى که در طىّ تو برآورده شدن آمال نزدیک گشته، و اعمال در آن پخش و فراوان است
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ قَرینٍ جَلَّ قَدْرُهُ مَوْجُوداً، وَ اَفْجَعَ فَقْدُهُ مَفْقُوداً، وَ مَرْجُوٍّ الَمَ فِراقُهُ
سلام بر تو اى همنفسى که قدر و منزلتت بزرگ، و فقدانت بسیار دردناک است، و اى مایه امیدى که دوریت رنجآور است
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ اَلیفٍ انَسَ مُقْبِلاً فَسَرَّ، وَ اَوْحَشَ مُنْقَضِیاً فَمَضَّ
سلام بر تو اى همدمى که چون رو کنى ما را مونس شاد کنندهاى، و چون سپرى شوى وحشتآور و دردناکى
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ مُجاوِرٍ رَقَّتْ فیهِ الْقُلُوبُ، وَ قَلَّتْ فیهِ الذُّنُوبُ
سلام بر تو اى همسایهاى که دلها نزد تو نرم شد، و گناهان در تو نقصان گرفت
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ ناصِرٍ اَعانَ عَلَى الشَّیْطانِ، وَ صاحِبٍ سَهَّلَ سُبُلَ الْاِحْسانِ
سلام بر تو اى یاورى که ما را در مبارزه با شیطان یارى دادى، و اى مصاحبى که راههاى احسان را هموار و آسان ساختى
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ ما اَکْثَرَ عُتَقآءَ اللَّهِ فیکَ، وَ ما اَسْعَدَ مَنْ رَعى حُرْمَتَکَ بِکَ!
سلام بر تو که چه بسیارند آزاد شدگان حضرت حق در تو، و چه سعادتمند است کسى که حرمتت را به واسطه خودت رعایت نمود!
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ ما کانَ اَمْحاکَ لِلذُّنُوبِ، وَ اَسْتَرَکَ لِأَنْواعِ الْعُیُوبِ!
سلام بر تو که چه بسیار گناهان را از پرونده ما زدودى، و چه عیبها که بر ما پوشاندى!
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ ما کانَ اَطْوَلَکَ عَلَى الْمُجْرِمینَ، وَ اَهْیَبَکَ فى صُدُورِ الْمُؤْمِنینَ!
سلام بر تو که زمانت بر گنهکاران چه طولانى بود، و در دل مؤمنان چه هیبتى داشتى!
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ لاتُنافِسُهُ الْاَیّامُ. اَلسَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ هُوَ مِنْ کُلِّ اَمْرٍ سَلامٌ
سلام بر تو اى ماهى که هیچ زمانى با تو پهلو نزند. سلام بر تو اى ماهى که از هر نظر مایه سلامتى
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ غَیْرَ کَریهِ الْمُصاحَبَةِ وَ لا ذَمیمِ الْمُلابَسَةِ
سلام بر تو که مصاحبتت ناپسند و معاشرتت نکوهیده نیست
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ کَما وَفَدْتَ عَلَیْنا بِالْبَرَکاتِ، وَ غَسَلْتَ عَنّا دَنَسَ الْخَطیئاتِ
سلام بر تو همچنان که با برکات بر ما وارد شدى، و ناپاکى معاصى را از پرونده ما شستى
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ غَیْرَ مُوَدَّعٍ بَرَماً، وَ لا مَتْرُوکٍ صِیامُهُ سَاَماً
سلام بر تو که وداع با تو نه از باب خستگى، و فراغت از روزهات نه به خاطر ملالت است
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ مِنْ مَطْلُوبٍ قَبْلَ وَقْتِهِ، وَ مَحْزُونٍ عَلَیْهِ قَبْلَ فَوْتِهِ
سلام بر تو که قبل از آمدنت در آرزویت بسر مىبردیم، و پیش از رفتنت بر هجرانت محزونیم
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ کَمْ مِنْ سُوءٍ صُرِفَ بِکَ عَنّا، وَ کَمْ مِنْ خَیْرٍ اُفیضَ بِکَ عَلَیْنا
سلام بر تو که چه بدىها که به سبب تو از جانب ما گشته، و چه خوبیها که از برکت تو به سوى ما سرازیر شده
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ عَلى لَیْلَةِ الْقَدْرِ الَّتى هِىَ خَیْرٌ مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ
سلام بر تو و بر شب قدرى که از هزار ماه بهتر است
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ ما کانَ اَحْرَصَنا بِالْاَمْسِ عَلَیْکَ، وَ اَشَدَّ شَوْقَنا غَداً اِلَیْکَ
سلام بر تو که دیروز چه سخت بر تو دل بسته بودیم، و فردا چه بسیار شائق تو مىشویم
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ عَلى فَضْلِکَ الَّذى حُرِمْناهُ، وَ عَلَى ماضٍ مِنْ بَرَکاتِکَ سُلِبْناهُ
سلام بر تو و بر فضیلت تو که از آن محروم گشتیم، و بر برکات گذشتهات که از دست ما گرفته شد
سیم: ظاهرا سیدبنطاووس رحمةالله علیه بوده که برای درک لیلةالقدر، شبهای یک سال کامل را احیا گرفته، حالا ما -خودم را میگویم- زورمان میآید بهجای سه شب، شش شب را احیا بگیریم چرا که با توجه به اختلاف در تعیین اول ماه، ممکن است شب قدر اصلی از دستمان برود. لطفا نگویید که هر کسی شب قدری دارد و از این حرفها که خودمان بلدیم، بالاخره درک لیلةقدر چیز دیگری است و مطمئنا درک این شب توفیق میخواهد. اللهم ارزقنا توفیق درک با معرفت!
چهارم: بین این تصویر و این قطعه از دعای ابوحمزه ثمالی هماهنگی یا به عبارتی هارمونی بسیار جالبی برقرار است:
وَبِحَبْلِ مَنْ اَتَّصِلُ اِنْ اَنْتَ قَطَعْتَ حَبْلَکَ عَنّی
و به ریسمان چه کسی بپیوندم اگر تو ببُرّی ریسمانت را از من؟!
پنجم: دوستانی که املاء لغت «ضیق»(تنگ) را بلت نیستند! نه ذیق است و نه زیغ و نه ظیق و نه... بلکه همان ضیق است، سندش هم این فراز ایضا از دعای ابوحمزه- این دعا هیچ اثری برایمان نداشت، لااقل دیکته این لغت را یادمان داد؛ نه اینکه خیلی هم خواندماش!!!- « وَاَنْتَ الْجَوادُ الَّذی لا یَضیقُ عَفُْوکَ »( و تو بخشندهای که تنگ ناید بر گذشتت! ). در ضمن معنای «زیغ» انحراف می باشد؛ سندش آیه مبارکه « رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا » ( پروردگارا ! دل هایمان را پس از آنکه هدایتمان فرمودى منحرف مکن ).
حاشیةالتحریر:
1. دوستان مجازی، علما، فضلا، گلبهسرها! خوبیای بدیای دیدهاید بیایید به حق این شبهای مبارک حلال بفرمایید، که گذشت از بزرگان است، اگر هم حلال نمیفرمایید بگویید چقدر باید تقدیم کنم که در دنیا از حقالناس خلاص شویم بهتر از این است که فردای قیامت گردنمان را بگیرد؛ فقط گفته باشم وقتی را که بابت خواندن خزعبلات اینجا میگذارید استثناست، چون که در بالا اول با شما طی کردهام!
2. دوستان مجازی بعضا التماس دعا میگویند، حالا من نمیدانم این التماس دعاها از همان نوع کلیشهای است که دیگر جاها رایج است، یا اینکه فکر کردهاند ما مستجابالدعوهایم! اگر اولی است که بالاخره به گردنمان هست و سعی میکنم فراموش نکنم –که معمولا فراموش میکنم!- اگر هم دومی است، گفته باشم که دعای ما از سقف خانه که بالا نمیرود هیچ، ممکن است برعکس طی مسیر کند و پایین برود و سر از ناکجاآباد درآورد، مثلا برای آقایان دعای زوجهم بالحورالعین کنم ولی یکباره یک غلمان آن هم از نوع قزوینی یا عربی آفریقاییاش نصیبشان شود؛ حالا خود دانید.